|
Hazine ve
Maliye Bakanlığından:
TÜRK PARASI
KIYMETİNİ KORUMA HAKKINDA 32 SAYILI KARARA İLİŞKİN
TEBLİĞ
(TEBLİĞ NO: 2008-32/34)’DE DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA
DAİR TEBLİĞ
(TEBLİĞ NO: 2018-32/52)
MADDE 1 – 28/2/2008 tarihli
ve 26801 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Türk Parası
Kıymetini Koruma Hakkında 32 Sayılı Karara İlişkin Tebliğ
(Tebliğ No: 2008-32/34)’in 8 inci maddesi aşağıdaki şekilde
değiştirilmiştir.
“MADDE 8
– (1) Türkiye’de yerleşik kişiler kendi aralarında
akdedecekleri; konusu yurt içinde yer alan gayrimenkuller
olan, konut ve çatılı iş yeri dâhil gayrimenkul satış
sözleşmelerinde sözleşme bedelini ve bu sözleşmelerden
kaynaklanan diğer ödeme yükümlülüklerini döviz cinsinden
veya dövize endeksli olarak kararlaştıramazlar.
(2)
Türkiye’de yerleşik kişiler kendi aralarında akdedecekleri;
konusu yurt içinde yer alan gayrimenkuller olan, konut ve
çatılı iş yeri dâhil gayrimenkul kiralama sözleşmelerinde
sözleşme bedelini ve bu sözleşmelerden kaynaklanan diğer
ödeme yükümlülüklerini döviz cinsinden veya dövize endeksli
olarak kararlaştıramazlar.
(3) Türkiye
Cumhuriyeti Devleti ile vatandaşlık bağı bulunmayan
Türkiye’de yerleşik kişilerin veya bu maddenin on dokuzuncu
fıkrasında belirtilen kişilerin alıcı veya kiracı olarak
taraf oldukları gayrimenkul satış ve gayrimenkul kiralama
sözleşmelerinde, sözleşme bedelinin ve bu sözleşmelerden
kaynaklanan diğer ödeme yükümlülüklerinin döviz cinsinden
veya dövize endeksli olarak kararlaştırılması mümkündür.
(4) Kültür
ve Turizm Bakanlığından belgeli konaklama tesislerinin
işletilmesi amacıyla kiralanmasıyla ilgili gayrimenkul
kiralama sözleşmelerinde, sözleşme bedelinin ve bu
sözleşmelerden kaynaklanan diğer ödeme yükümlülüklerinin
döviz cinsinden veya dövize endeksli olarak
kararlaştırılması mümkündür.
(5)
Gümrüksüz satış mağazalarının kiralanmasına ilişkin
gayrimenkul kiralama sözleşmelerinde, sözleşme bedelinin ve
bu sözleşmelerden kaynaklanan diğer ödeme yükümlülüklerinin
döviz cinsinden veya dövize endeksli olarak
kararlaştırılması mümkündür.
(6)
Türkiye’de yerleşik kişiler kendi aralarında akdedecekleri;
yurt dışında ifa edilecekler ile gemi adamlarının taraf
oldukları dışında kalan iş sözleşmelerinde sözleşme bedelini
ve bu sözleşmelerden kaynaklanan diğer ödeme
yükümlülüklerini döviz cinsinden veya dövize endeksli olarak
kararlaştıramazlar.
(7)
Türkiye’de yerleşik kişiler kendi aralarında akdedecekleri;
aşağıda belirtilenler dışında kalan danışmanlık, aracılık ve
taşımacılık dâhil hizmet sözleşmelerinde, sözleşme bedelini
ve bu sözleşmelerden kaynaklanan diğer ödeme
yükümlülüklerini döviz cinsinden veya dövize endeksli olarak
kararlaştıramazlar.
a) Türkiye
Cumhuriyeti Devleti ile vatandaşlık bağı bulunmayan
kişilerin taraf oldukları hizmet sözleşmeleri,
b) İhracat,
transit ticaret, ihracat sayılan satış ve teslimler ile
döviz kazandırıcı hizmet ve faaliyetler kapsamında yapılan
hizmet sözleşmeleri,
c)
Türkiye’de yerleşik kişilerin yurtdışında
gerçekleştirecekleri faaliyetler kapsamında yapılan hizmet
sözleşmeleri,
ç)
Türkiye’de yerleşik kişilerin kendi aralarında
akdedecekleri; Türkiye’de başlayıp yurtdışında sonlanan,
yurtdışında başlayıp Türkiye’de sonlanan veya yurt dışında
başlayıp yurtdışında sonlanan hizmet sözleşmeleri.
(8)
Türkiye’de yerleşik kişilerin kendi aralarında
akdedecekleri; döviz cinsinden maliyet içeren eser
sözleşmelerinde, sözleşme bedelini ve bu sözleşmelerden
kaynaklanan diğer ödeme yükümlülüklerini döviz cinsinden
veya dövize endeksli olarak kararlaştırmaları mümkündür.
(9)
Türkiye’de yerleşik kişilerin kendi aralarında
akdedecekleri; taşıt satış sözleşmeleri dışında kalan menkul
satış sözleşmelerinde sözleşme bedelini ve bu sözleşmelerden
kaynaklanan diğer ödeme yükümlülüklerini döviz cinsinden
veya dövize endeksli olarak kararlaştırmaları mümkündür.
(10)
Türkiye’de yerleşik kişilerin kendi aralarında
akdedecekleri; taşıt kiralama sözleşmeleri dışında kalan
menkul kiralama sözleşmelerinde sözleşme bedelini ve bu
sözleşmelerden kaynaklanan diğer ödeme yükümlülüklerini
döviz cinsinden veya dövize endeksli olarak
kararlaştırmaları mümkündür.
(11)
Türkiye’de yerleşik kişilerin kendi aralarında
akdedecekleri; bilişim teknolojileri kapsamında yurt dışında
üretilen yazılımlara ilişkin satış sözleşmeleri ile yurt
dışında üretilen donanım ve yazılımlara ilişkin lisans ve
hizmet sözleşmelerinde sözleşme bedelini ve bu
sözleşmelerden kaynaklanan diğer ödeme yükümlülüklerini
döviz cinsinden veya dövize endeksli olarak
kararlaştırmaları mümkündür.
(12) 4490
sayılı Türk Uluslararası Gemi Sicili Kanunu ile 491 sayılı
Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair
Kanunda tanımlanan gemilere ilişkin finansal kiralama
(leasing) sözleşmelerinde, sözleşme bedelinin ve bu
sözleşmelerden kaynaklanan diğer ödeme yükümlülüklerin döviz
cinsinden veya dövize endeksli olarak kararlaştırılması
mümkündür.
(13) 32
sayılı Kararın 17 ve 17/A maddeleri kapsamında yapılacak
finansal kiralama (leasing) sözleşmelerine ilişkin
bedellerin döviz cinsinden kararlaştırılması mümkündür.
(14) Türkiye
Cumhuriyeti Devleti ile vatandaşlık bağı bulunmayan
Türkiye’de yerleşik kişilerin taraf olduğu iş
sözleşmelerinde, sözleşme bedelinin ve bu sözleşmelerden
kaynaklanan diğer ödeme yükümlülüklerinin döviz cinsinden
veya dövize endeksli olarak kararlaştırılması mümkündür.
(15) On
altıncı fıkra hükümleri saklı kalmak kaydıyla, kamu kurum ve
kuruluşlarının veya Türk Silahlı Kuvvetlerini Güçlendirme
Vakfı şirketlerinin taraf olduğu gayrimenkul satış ve
gayrimenkul kiralama dışında kalan sözleşmelerde, sözleşme
bedelinin ve bu sözleşmelerden kaynaklanan diğer ödeme
yükümlülüklerin döviz cinsinden veya dövize endeksli olarak
kararlaştırılması mümkündür.
(16) Kamu
kurum ve kuruluşlarının taraf olduğu döviz cinsinden veya
dövize endeksli ihaleler, sözleşmeler ve milletlerarası andlaşmaların ifası
kapsamında gerçekleştirilecek olan projeler dahilinde;
yükleniciler veya görevli şirketlerin ve bunların sözleşme
imzaladığı tarafların üçüncü taraflarla akdedeceği veya
bahsi geçen projeler çerçevesinde akdedilecek, gayrimenkul
satış sözleşmeleri ve iş sözleşmeleri dışında kalan
sözleşmelerde, sözleşme bedelinin ve bu sözleşmelerden
kaynaklanan diğer ödeme yükümlülüklerinin döviz cinsinden
veya dövize endeksli olarak kararlaştırılması mümkündür.
(17) 4749
sayılı Kamu Finansmanı ve Borç Yönetiminin Düzenlenmesi
Hakkında Kanun kapsamında gerçekleştirilen işlemlere ilişkin
olarak yapılan sözleşmelerde sözleşme bedelinin ve bu
sözleşmelerden kaynaklanan diğer ödeme yükümlülüklerinin
döviz cinsinden veya dövize endeksli olarak
kararlaştırılması mümkündür. Bu işlemlerle ilgili olarak
bankaların taraf olduğu sözleşmelerde, sözleşme bedelinin ve
bu sözleşmelerden kaynaklanan diğer ödeme yükümlülüklerin
döviz cinsinden veya dövize endeksli olarak
kararlaştırılması mümkündür.
(18) 32
sayılı Karar hükümleri saklı kalmak kaydıyla, 6362 sayılı
Sermaye Piyasası Kanunu ile bu Kanuna dayalı olarak yapılan
düzenlemeler çerçevesinde sermaye piyasası araçlarının
(yabancı sermaye piyasası araçları ve depo sertifikaları ile
yabancı yatırım fonu payları da dahil olmak
üzere) döviz cinsinden oluşturulması, ihracı, alım satımı ve
yapılan işlemlere ilişkin yükümlülüklerin döviz cinsinden
kararlaştırılması mümkündür.
(19) Dışarıda yerleşik kişilerin Türkiye’de bulunan; şube,
temsilcilik, ofis, irtibat bürosu, doğrudan veya dolaylı
olarak yüzde elli ve üzerinde pay sahipliklerinin veya ortak
kontrol ve/veya kontrolüne sahip bulunduğu şirketler ile
serbest bölgedeki faaliyetleri kapsamında serbest
bölgelerdeki şirketlerin işveren veya hizmet alan olarak
taraf olduğu iş ve hizmet sözleşmelerinde, sözleşme
bedelinin ve bu sözleşmelerden kaynaklanan diğer ödeme
yükümlülüklerinin döviz cinsinden veya dövize endeksli
olarak kararlaştırılması mümkündür.
(20) Türkiye’de yerleşik yolcu, yük veya posta taşıma
faaliyetinde bulunan ticari havayolu işletmeleri; hava
taşıma araçlarına, motorlarına ve bunların aksam ve
parçalarına yönelik teknik bakım hizmeti veren şirketler;
sivil havacılık mevzuatı kapsamında havalimanlarında yer
hizmetleri yapmak üzere çalışma ruhsatı alan veya
yetkilendirilen kamu ya da özel hukuk tüzel kişiliği
statüsündeki kuruluşlar ile söz konusu kuruluşların
kurdukları işletme ve şirketler ile doğrudan veya dolaylı
olarak sermayelerinde en az yüzde elli hisse oranına sahip
olduğu ortaklıkların Türkiye’de yerleşik kişilerle döviz
cinsinden veya dövize endeksli bedeller içeren gayrimenkul
satış, gayrimenkul kiralama ve iş sözleşmeleri haricindeki
sözleşmeleri akdetmeleri mümkündür.
(21) Bu
madde uyarınca sözleşme bedeli ve bu sözleşmelerden
kaynaklanan diğer ödeme yükümlülükleri döviz cinsinden veya
dövize endeksli olarak kararlaştırılamayan sözleşmeler
kapsamında düzenlenecek kıymetli evraklarda yer alan
bedellerin döviz cinsinden veya dövize endeksli olarak
belirlenmesi mümkün değildir. Ancak, 32 sayılı Kararın
Geçici 8 inci maddesinin yürürlüğe girdiği tarihten önce
düzenlenmiş ve dolaşıma girmiş bulunan bu kapsamdaki
kıymetli evraklar anılan geçici madde hükmünden istisnadır.
(22)
Uluslararası piyasalarda fiyatı döviz cinsinden belirlenen
kıymetli madenlere ve/veya emtiaya endekslenen ve/veya
dolaylı olarak dövize endekslenen sözleşmeler, 32 sayılı
Kararın 4 üncü maddesinin (g) bendi uygulaması kapsamında
dövize endeksli sözleşme olarak değerlendirilir. Ancak,
taşımacılık faaliyetlerine ilişkin hizmet sözleşmelerinde
akaryakıt fiyatlarına endeksleme yapılması mümkündür.
(23)
Türkiye’de yerleşik kişilerin yurt dışındaki; şube,
temsilcilik, ofis, irtibat bürosu, işlettiği veya yönettiği
fonlar, doğrudan veya dolaylı olarak yüzde elli ve üzerinde
pay sahipliklerinin bulunduğu şirketler 32 sayılı Kararın 4
üncü maddesinin (g) bendi uygulaması kapsamında Türkiye’de
yerleşik olarak değerlendirilir. Ancak, sözleşmenin yurt
dışında ifa edilmesi durumunda bu fıkra hükmü uygulanmaz.
(24) Bu
madde uyarınca akdedilecek sözleşmelerde istisna kapsamına
alınan, ancak 32 sayılı Kararın Geçici 8 inci maddesinin
yürürlüğe girdiği tarihten önce akdedilmiş bulunan
sözleşmeler de anılan geçici madde hükmünden istisnadır.
(25) 32
sayılı Kararın Geçici 8 inci maddesinin yürürlüğe girdiği
tarihten önce akdedilmiş bulunan, taşıt kiralama ve yolcu
taşıma amaçlı ticari taşıt satış sözleşmeleri anılan geçici
madde hükmünden istisnadır.
(26) 32
sayılı Kararın Geçici 8 inci maddesinin yürürlüğe girdiği
tarihten önce akdedilmiş bulunan, menkul ve gayrimenkullere
ilişkin finansal kiralama sözleşmeleri anılan geçici madde
hükmünden istisnadır.
(27) Bu
madde uyarınca sözleşme bedeli ve bu sözleşmelerden
kaynaklanan diğer ödeme yükümlülükleri döviz cinsinden veya
dövize endeksli olarak kararlaştırılması mümkün olmayan
sözleşmelerde yer alan bedellerin 32 sayılı Kararın Geçici 8
inci maddesi kapsamında Türk parası olarak taraflarca
yeniden belirlenmesi zorunludur.
(28) Bu
madde uyarınca sözleşme bedeli ve bu sözleşmelerden
kaynaklanan diğer ödeme yükümlülükleri döviz cinsinden veya
dövize endeksli olarak kararlaştırılması mümkün olmayan
sözleşmelerde yer alan bedeller 32 sayılı Kararın Geçici 8
inci maddesi kapsamında Türk parası olarak taraflarca
yeniden belirlenirken mutabakata varılamazsa; akdedilen
sözleşmelerde döviz veya dövize endeksli olarak belirlenen
bedeller, söz konusu bedellerin 2/1/2018 tarihinde
belirlenen gösterge niteliğindeki Türkiye Cumhuriyet Merkez
Bankası efektif satış kuru kullanılarak hesaplanan Türk
parası cinsinden karşılığının 2/1/2018 tarihinden bedellerin
yeniden belirlendiği tarihe kadar Türkiye İstatistik
Kurumunun her ay için belirlediği tüketici fiyat endeksi
(TÜFE) aylık değişim oranları esas alınarak artırılması
suretiyle belirlenir.
32 sayılı
Kararın Geçici 8 inci maddesinin yürürlüğe girdiği tarihten
önce akdedilen konut ve çatılı iş yeri kira sözleşmelerinde
döviz veya dövize endeksli olarak belirlenen bedeller bu
fıkranın ilk paragrafına göre iki yıllık süre için Türk
parası olarak belirlenir. Ancak, Türk
parası olarak belirlemenin yapıldığı kira yılının sonundan
itibaren bir yıl geçerli olmak üzere; anılan paragraf
uyarınca Türk parası olarak belirlenen kira bedeli,
taraflarca belirlenirken mutabakata varılamazsa, belirleme
tarihinden belirlemenin yapıldığı kira yılının sonuna kadar
Türkiye İstatistik Kurumunun her ay için belirlediği
tüketici fiyat endeksi (TÜFE) aylık değişim oranları esas
alınarak artırılması yoluyla belirlenir. Bir sonraki kira
yılı Türk parası cinsinden kira bedeli ise, taraflarca
belirlenirken mutabakata varılamazsa, önceki kira yılında
geçerli olan kira bedelinin Türkiye İstatistik Kurumunun
belirlediği tüketici fiyat endeksi (TÜFE) aylık değişim
oranları esas alınarak artırılması yoluyla belirlenir ve
belirlenen Türk parası cinsinden kira bedeli bu fıkrada
belirtilen iki yıllık sürenin sonuna kadar geçerli olur.
Bu madde
uyarınca sözleşme bedeli ve bu sözleşmelerden kaynaklanan
diğer ödeme yükümlülükleri döviz cinsinden veya dövize
endeksli olarak kararlaştırılması mümkün olmayan
sözleşmelerde tahsili yapılmış veya gecikmiş alacaklar ile
gayrimenkul kira sözleşmeleri kapsamında verilen depozitolar
ve sözleşmelerin ifası kapsamında dolaşıma girmiş kıymetli
evraklar için bu fıkra hükmü uygulanmaz.”
MADDE 2 – Bu
Tebliğ yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
MADDE 3 – Bu
Tebliğ hükümlerini Hazine ve Maliye Bakanı yürütür.
Kaynak:
http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2018/11/20181116-8.htm |
